Kiedy bacznie przyjrzymy się tekstowi Dziejów Apostolskich, zobaczymy że wraz ze św. Pawłem oddawało się dziełu głoszenia Ewangelii grono uczniów. Wyjątkowe miejsce w tej grupie zajmuje Tymoteusz. O
szczególnej więzi Tymoteusza ze św. Pawłem świadczą słowa, jakimi apostoł
rozpoczyna listy do swojego ucznia: Do Tymoteusza, swego prawowitego dziecka w
wierze... (1 Tm 1,2) do swego umiłowanego dziecka (2 Tm 1,2). Sam aposatoł mówił o
Tymoteuszu:
Nie mam bowiem nikogo o równych dążeniach ducha, który by się szczerze zatroszczył o wasze sprawy: bo wszyscy szukają własnego pożytku, a nie - Chrystusa Jezusa. A wiecie, że on został wypróbowany: bo jak dziecko ojcu, tak on wraz ze mną służył Ewangelii. (Flp 2, 20-22)
Ten bliski współpracownik św. Pawła, uczeń, brat, i
biskup kościoła w Efezie, należy do grona mniej znanych postaci biblijnych. W
jakimś sensie zawsze stoi w cieniu św. Pawła. Ale to wlaśnie pisma Pawła Apostoła
są źródłem wiedzy o Tymoteuszu. Poniżej znajdziemy jego historię utkaną z
fragmentów biblijnych NT.
- [Paweł] przybył także do Derbe i Listry. Był tam pewien uczeń imieniem Tymoteusz, syn Żydówki, która przyjęła wiarę, i ojca Greka. Bracia z Listry dawali o nim dobre świadectwo. Paweł postanowił zabrać go z sobą w podróż. Obrzezał go jednak ze względu za Żydów, którzy mieszkali w tamtejszych stronach. Wszyscy bowiem wiedzieli, że ojciec jego był Grekiem. (Dz 16,1-2)
- Pragnę cię zobaczyć by napełniła mnie radość na wspomnienie bezobłudnej wiary, jaka jest w tobie; ona to zamieszkała pierwej w twojej babce Lois i w twej matce Eunice, a pewien jestem, że i w tobie. (2 Tm 1, 3-5)
- Gdy Żydzi z Tesaloniki dowiedzieli się, że również w Berei Paweł głosi słowo Boże, przyszli tam, podburzając tłumy i wzniecając rozruchy. Wtedy bracia natychmiast wysłali Pawła, aby szedł aż ku morzu. Sylas i Tymoteusz pozostali tam [w Berei]. Ci, którzy towarzyszyli Pawłowi, zaprowadzili go aż do Aten i powrócili, otrzymawszy polecenie dla Sylasa i Tymoteusza, aby czym prędzej przyszli do niego. (Dz 17,13-15)
- [Pawel] co szabat rozprawiał w synagodze i przekonywał tak Żydów, jak i Greków. Kiedy Sylas i Tymoteusz przyszli z Macedonii, Paweł oddał się wyłącznie nauczaniu i udowadniał Żydom, że Jezus jest Mesjaszem. (Dz 18,4-5)
- Paweł postanowił udać się do Jerozolimy przez Macedonię i Achaję. - Potem, gdy się tam dostanę, muszę i Rzym zobaczyć - mówił. Wysłał więc do Macedonii dwóch swoich pomocników, Tymoteusza i Erasta, a sam pozostał przez jakiś czas w Azji. (Dz 19,21-22)
- Syn Boży, Chrystus Jezus, Ten, którego głosiłem wam ja i Sylwan, i Tymoteusz... (2 Kor 1,19)
Imię Tymoteusza wystepuje ibok imienia św. Pawła w listach do Rzymian (16, 21), Koryntian (2 Kor 1, 1), Filipian (1, 1), Kolosan (1, 1) i Tesaloniczan (1, 1). Święty uczeń dzielił także ze swoim mistrzem więzienie w Rzymie. Świadczy o tym fragment Listu do Hebrajczyków: Wiedzcie, że brat nasz, Tymoteusz, został zwolniony. Jeśli tylko wnet przybędzie, z nim razem zobaczę was. (Hbr 13, 23)
Posłany do Kościołów lokalnych
Z treści listów do Kościołów wiemy, że Tymoteusz był wysłany przez św. Pawła do Koryntu:
- Posłałem do was Tymoteusza, który jest moim synem umiłowanym i wiernym w Panu, aby wam przypomniał drogi moje w Chrystusie i to, czego nauczam wszędzie, w każdym Kościele. (1 Kor 4, 17)
- Jeśliby zaś przybył Tymoteusz, baczcie, by nie obawiając się niczego, mógł wśród was przebywać, albowiem podobnie jak ja trudzi się dla Pańskiego dzieła. (1 Kor 16, 10)
... do Filippi:
- Niebawem poślę do was Tymoteusza, abym i ja doznał radości, dowiedziawszy się o waszych sprawach. (Flp 2, 19)
... i do Tesalonik:
- Tymoteusza, brata naszego i sługę Bożego w głoszeniu Ewangelii Chrystusa, wysłaliśmy, aby was utwierdził i umocnił w waszej wierze. (1 Tes 3, 2)
Św.Paweł wyznaczył Tymoteusza na biskupa Efezu,
ówczesnej metropolii Małej Azji i stolicy rzymskiej prowincji.
- Jak prosiłem cię, byś pozostał w Efezie, kiedy wybierałem się do Macedonii, [tak proszę teraz], abyś nakazał niektórym zaprzestać głoszenia niewłaściwej nauki (1 Tm 1, 3).
- Ten właśnie nakaz poruczam ci, Tymoteuszu, dziecko [moje], po myśli proroctw, które uprzednio wskazywały na ciebie, byś wsparty nimi toczył dobrą walkę (1 Tm 1, 18)
- Biskup więc powinien być nienaganny, mąż jednej żony, trzeźwy, rozsądny, przyzwoity, gościnny, sposobny do nauczania... Piszę ci to wszystko spodziewając się przybyć do ciebie możliwie szybko. Gdybym zaś się opóźniał, [piszę], byś wiedział, jak należy postępować w domu Bożym, który jest Kościołem Boga żywego, filarem i podporą prawdy. (1 Tm 3, 2. 14-15)
- Nie zaniedbuj w sobie charyzmatu, który został ci dany za sprawą proroctwa i przez nałożenie rąk kolegium prezbiterów. W tych rzeczach się ćwicz, cały im się oddaj, aby twój postęp widoczny był dla wszystkich. Uważaj na siebie i na naukę, trwaj w nich! To bowiem czyniąc i siebie samego zbawisz, i tych, którzy cię słuchają. (1 Tm 4, 14-16)